5 yıl ago · Gözde Güler · Travmanın Aşısı; Psikolojik Dayanıklılık için yorumlar kapalı
Travmanın Aşısı; Psikolojik Dayanıklılık
Travma; kişilerin gerçek ya da algılanan bir yaralanmayla veya ölümle sonuçlanan,korku ve çaresizlik duygularının yoğun olarak hissedildiği, kendisi veya bir başkasının fiziksel ve ruhsal bütünlüğünütehdit eden veya zarar veren olaylar yaşaması ya da tanık olmasıdır. Travmalar ani ve beklenmedik olmalarından kaynaklı, kontrol sağlamanızveya kendinizi hazırlamanız mümkün olmamaktadır. Travmalar, güvenlikduvarlarınız yıkılışmış gibi hissetmenize neden olur. Travmada sağlıksız olan; verdiğiniz tepkiler değil, olayın kendisidir, ortadaki anormalduruma normal tepkiler vermektesinizdir. Travma, geçiş ve krizlerden farklıdır; yeni düzenlemeler yapmanız gereken durumlar ( mezuniyet, terfi, evlilik gibi) ya da yeni davranış repertuarları geliştirmeniz gereken alışkın olmadığınız durumlar(işten çıkarılma, boşanma gibi) durumlar geçiş ve krizleri ifade etmektedir. Geçişler ve krizler de stres yaratabilmektedir.Travma ise; bardağın taşması ya da kolun kanadın kırılması gibi ifade edilebilmektedir.
BAŞLICA TRAVMA TÜRLERİ
Kişinin yaşadığı travma Kişinin parçası olduğutravma;gördüğü, şahit olduğu İşitilen travma;çevrenin konuşmalarından edinilen İnsan kaynaklı travma; insan tarafından hatalı hazırlanmış makineler Doğal Afetler; deprem, sel, fırtına, orman yangınları, volkan patlamaları Şiddet, suç, terör
TRAVMALARA VERİLEN TEPKİLER
Ülkemizde de yaşanan ve sürmekte olan Covid-19 veya yakın zamanda yaşanmış olan depremler travma sürecimizin birer parçalarıdır. Hepimiz bu sürecin bir parçası olmakla birlikte şahit oluyor ve işitiyoruz. Hayatlarımızda kontrol, süreklilik, düzen ve rutinimizle ilgili kırılmalar yaşıyoruz. Sıkıntı veren anıları tekrar tekrar anımsayıp bunlara dair rüyalar görebiliyor ve uykuda bozulmalar yaşayabiliyoruz.
Herhangi çağrışım yaratan bir durumla karşılaşıldığında sıkıntıyla birlikte fizyolojik tepkilerde verebiliyoruz; örneğin depremi yaşamış olan bir kişinin yüksek seslere veya ambulans- itfaiye seslerini duyunca irkilmesi bu tepkilere örnektir. Çocuklar ise bu travmatik tepkilere ek olarak; ebeveynlerden ayrılma konusunda kaçınmalar yaşayabiliyor, korkular geliştirebiliyor(yalnızlık/karanlık) ve davranışlarında da farklılıklar gösterebiliyorlar. Travmaya verilen diğer tepkiler ise; şok ve reddetme, hissizlik, duygulardan kopmuşluk hissi, flashback, öfke patlamaları, yoğun endişeler, başkalarını veya kendini suçlama, tekrar tekrar konuşma isteği ya da içe kapanma, fiziksel tepkiler( ağrı/bulantı), iştah/enerji değişimleri, ölüm korkusu ve konsantrasyon bozukluklarıyla kendini österebilmektedir. Travmatik olaylar yaşamış kişilerin destek almasının yanı sıra, kurtarma ekipleri, yakınlar, haber çalışanları vb. şahit olan kişilerin de psikolojik destek almaları büyük önem taşımaktadır.
Travmanın aşısı Psikolojik Dayanıklılık
Psikolojik dayanıklılık; olaya dışına çıkarak kendine bakabilme, kendinegelme yani toparlama gücü, felaketlerin üstesinden gelebilme yani kişinin baş etme yöntemlerini geliştirebilmiş olması, olumlu uyum sağlamabecerisi olarak tanımlayabilmekteyiz. Kontrollü sosyalleşebilme, sokağa çıkmamaya uyum sağlama, online ders sistemine uyum sağlama psikolojik dayanıklılığa birer örnektir. Travmayla baş edebilmek için herkes kendince yöntemler edindi; mutfağa girip yeteneklerinikeşfedenler, içsel sorgulamalar-farkındalıklar yaşayanlar, ertelenen ilişkileri, sorunları, iletişimleri, birlikte bir zamanı paylaşabilmek ve pek daha fazlasını gerçekleştirenlerin yanısıra, insanların birbirlerine destek veren davranışlar sergilemesi verebileceğimiz örneklerin bir kısmıdır. Travmada kişilerin birbirinden destek alması kadar destek vermesi de önem taşımaktadır.
NELER YAPABİLİRSİNİZ?
KAHRAMANLIK SENDROMUNA teslim olmayın; bana bir şey olmaz,dayanırım gibi düşünceleri kendinize yük etmeniz size iyi gelmez.
YARDIM ÇEMBERİNİZİ oluşturun; güvendiğiniz, yakın hissettiğiniz kişilerle daha çok iletişim kurmak size destek olacaktır.
Hayatınızla ilgili ÖNEMLİ KARARLARI travmatik süreçlerde almayın; çünkü karar alırken mantıksal değil, duygusal yaklaşımınız söz konusu olabilir.
DUYGULARINIZI İFADE etmeyi ihmal etmeyin; duyguları halının altına atmak bir çözüm değil, erteleme olur.
RUTİNİNİZE geri dönmeye çaba gösterin; travmatik olaylar; işe gitme, yemek yeme, çöpü atma gibi davranışlarınıza dahi ket vurabilmektedir; yemek yemeseniz dahi yemek masasına oturun, çünkü beklenti eski iştahınızla yemek yemeniz değil, orada bulunmaya tekrardan dönebilmenizdir.
Travmatik olayla ilgili GÖRÜNTÜLERİ tekrar tekrar izlemek size destek olmaz.
ÇOCUKLARINIZA açık ve doğru bilgilendirmelerde bulunun; örneğin depremle ve alacağınız önlemler hakkında doğru bilgiler sağlayabilirsiniz. Eğer ki sevilen birinin kaybı yaşandıysa,“ gitti gelecek “ gibi cümleler kurmamanız, ölümü, uyku olarak tanımlamamanız,rutinlerine geri dönmeleri için ısrarcı olmayan, destekleyici ve sabırlı bir tutum sergilemeniz ve mümkün oldukça ortamını değiştirmemeye özen göstermeniz önemlidir.
DUYGULARINIZI İFADE etmek, duygularını ifade etmesini desteklemek; üzülmesinin ve korkmasının doğal olduğunu söylemek önemlidir.
Travmatik yaşantılar ile ilgili bir uzmandan destek almak süreciniz için önem taşımaktadır. Eğer, siz de travmatik süreçlerle baş etmekte güçlükler yaşıyor iseniz, bir uzman tarafından sağlananprofesyonel bir yardım almayı ihmal etmeyiniz.
Categories: Uncategorized
